Ewangelie dzieciństwa

Biogram

Jarosław Fret

Reżyser

Opis

Tryptyk dedykujemy tym, którzy dali nam życie, a także tym, którzy dali nam głos – naszym nauczycielom śpiewu.

Tryptyk Ewangelie dzieciństwa jest kulminacją trwających ponad dziesięć lat poszukiwań i rozwoju Teatru ZAR. Ukończony w 2009 roku, miał on swoją premierę w Barbican Centre w Londynie, następnie był prezentowany w Los Angeles, we Wrocławiu, Florencji, San Francisco, Chicago, Sibiu w Rumunii oraz w Legnicy, Szczecinie i Bydgoszczy. Dzięki prezentacjom tryptyku grupa została nagrodzona przyznawanym przez magazyn „Los Angeles Times” tytułem Best New Music Theater (2009). W październiku 2010 roku tryptyk uhonorowany został Wrocławską Nagrodą Teatralną.

Na tryptyk składają się następujące części: Uwertura, Cesarskie cięcie. Próby o samobójstwie i Anhelli. Wołanie. Każdorazowo towarzyszy im proces kształtowania nowego języka teatralnego opartego na muzyce z rozmaitych tradycji.

W Uwerturze, oscylującej wokół dwóch wątków: opowieści o wskrzeszeniu Łazarza przywołanej ustami jego sióstr, Marty i Marii, oraz „świadectwa Marii Magdaleny”, szczególnie ważne stały się praca z muzyką Swanów, zamieszkujących najwyższą część Kaukazu, którzy przechowali w swej tradycji pieśni pogrzebowe sięgające korzeniami początków naszej ery, a także pieśni liturgiczne z prawosławnej republiki mnichów Atos.

Cesarskie cięcie. Próby o samobójstwie jest w swej istocie metaforą potrzeby samobójstwa i stanu samobójczego – siły fatalnej, siły zbawiennej, trzymającej każdego przy życiu. Podstawowa linia struktury muzycznej spektaklu zbudowana została w oparciu o wielogłosowe pieśni korsykańskie, w które wpleciono wątki bułgarskie, rumuńskie, islandzkie i czeczeńskie. W czasie pracy nad spektaklem członkowie Teatru ZAR wyprawiali się kilkakrotnie na Korsykę w poszukiwaniu materiału muzycznego, który stałby się podstawą powstającej partytury muzycznej. Szczególnie ważnym momentem było czynne uczestnictwo w liturgii paschalnej w Tox koło Bastii, dlatego też muzyka liturgiczna korsykańskich konfraterni buduje kulminantę spektaklu.

Anhelli. Wołanie jest hołdem dla Juliusza Słowackiego oraz jego podróży do Ziemi Świętej z Neapolu, przez Aleksandrię, Kair, Damaszek, podczas której napisał swój poemat. Tematem Anhellego jest fenomen, z którym Teatr musi się zmierzyć, chcąc uchronić istotę swego miejsca w świecie. To temat integralności naszego życia, naszych ciał, nas samych. To temat opętania. Uczynienia z naszego wnętrza naczynia dla obecnego innego życia. Może nawet przyszłego życia. To temat prześwietlenia, przeanielenia. To temat opętania przez anioła. Muzyczny rdzeń spektaklu jest oparty na bizantyjskich i sardyńskich hymnach paschalnych.

Teatr ZAR
Występują ― Przemysław Błaszczak, Ditte Berkeley, Nini Julia Bang, Alessandro Curti, Jean François Favreau, Jarosław Fret, Kamila Klamut, Aleksandra Kotecka, Matej Matejka, Ewa Pasikowska, Orest Sharak, Tomasz Wierzbowski
Prowadzenie projektu i realizacja świateł ― Jarosław Fret
Współpraca muzyczna ― Mariana Sadovska
Współpraca nad partyturą ruchową ― Vivien Wood
Premiera ― 24 września 2009 (Londyn)

O wyjątkowości tego spektaklu nie stanowi wcale jego fizyczność, ale wspaniale wykonane muzyka i warstwa dźwiękowa. Dźwięki instrumentów smyczkowych, pianina i akordeonu przeplatają się na scenie ze śpiewem aktorów, potęgując napięcie i współtworząc warstwę znaczeniową spektaklu.

Steven Fraser | „The Skinny”
Aktorzy zadziwiają – miotają się żywiołowo po scenie, grają na kilku instrumentach i pięknie śpiewają. Nawet jeśli zamkniemy oczy, nasz wieczór w teatrze będziemy mogli zaliczyć do udanych.

Chris Jones | „Chicago Tribune”
Samobójcy mają jednocześnie ambiwalentne uczucia. Chcą umrzeć i w tym samym czasie chcą być uratowani. Wszystkie te wewnętrzne sprzeczności świetnie oddają w spektaklu obie aktorki. […] Zarówno kiedy budują swoje własne etiudy, jak i wówczas, gdy kobiety wchodzą ze sobą w kontakt, z ich działań emanuje bardzo intensywna energia, oparta na nagłych przejściach od płynności do gwałtowności ruchów. […] Ten niesamowity obraz wyraża potrzebę dostania się do lepszej rzeczywistości albo innego, wyższego wymiaru egzystencji.

Marzena Gabryk ǀ „nietak!t”
Gdy wychodzimy z teatru, nie jesteśmy przygnębieni. Wręcz przeciwnie, przepełnia nas poczucie mocy, śmiertelności oraz intensywności życia i ludzkiego ducha. Niesłychanie mocny, sugestywny spektakl.

Mim King | „Total Theatre Review”
Jarosław Fret traktuje ciało ludzkie jako naczynie pamięci zbiorowości i precyzyjnie orkiestruje graniczne doświadczenia społeczności. W swojej partyturze cyzeluje symboliczne gesty, grymasy twarzy, sploty ciał i nuty (między innymi) bizantyjskich, sardyńskich i gruzińskich pieśni liturgicznych. […] Cały czas drąży fascynujący go temat pamięci muzycznej.

Agata Diduszko-Zyglewska | „Dwutygodnik”