Olimpiada Teatralna „Świat miejscem prawdy”

Olimpiada Teatralna to międzynarodowy festiwal teatralny prezentujący osiągnięcia najwybitniejszych twórców teatralnych z całego świata. Inicjatorem Olimpiady Teatralnej jest grecki reżyser Theodoros Terzopoulos, który powołał ją do życia w 1993 roku w Delfach, a obecnie pełni funkcję przewodniczącego Międzynarodowego Komitetu Olimpiady Teatralnej.

Hasło „Świat miejscem prawdy” to parafraza tytułu tekstu Jerzego Grotowskiego wygłoszonego w 1976 roku, a opublikowanego w 1979 roku, w którym twórca Teatru Laboratorium przekonywał: „Wchodzimy w świat, aby przezeń przejść. Przechodzimy próbę świata, a świat jest miejscem prawdy. W każdym razie – świat powinien być miejscem prawdy”.

Zdaniem Theodorosa Terzopoulosa oblicze współczesnego teatru, jego funkcje i cele oraz przyszłość rodzą wiele pytań. Dlatego też 7. edycja Olimpiady Teatralnej stanowi zachętę do wolności wypowiedzi, staje w obronie znaczenia tradycji, a zarazem wspiera potrzebę poszukiwań i eksperymentowania na scenie. Program Olimpiady tworzą:

• nurt główny (14 października – 13 listopada 2016)
• Dolnośląska Platforma Teatru (15–19 października 2016)
• Więcej niż teatr (22–27 października)
• Festiwal Dziady. Recykling (27 października – 4 listopada)
• Eastern Line (7–13 listopada)
• program Instytutu Grotowskiego (15 października – 11 listopada)

Do nurtu głównego zaproszeni zostali: Eugenio Barba, Peter Brook, Romeo Castellucci, Pippo Delbono, Jan Fabre, Walerij Fokin, Heiner Goebbels, Liu Libin, Krystian Lupa, Eimuntas Nekrošius, Tadashi Suzuki, Theodoros Terzopoulos, Robert Wilson, którzy zaprezentują zarówno spektakle już docenione, jak i premiery oraz koprodukcje przygotowane z okazji Europejskiej Stolicy Kultury. Łącznie w ramach nurtu zostanie pokazanych siedemnaście spektakli. Reżyserzy wezmą również udział w cyklu „Prawda i tylko prawda”, na który złożą się prezentacje artystycznego credo lub rozmowy z udziałem zaproszonych badaczy, współtwórców czy zaprzyjaźnionych artystów z Polski i zagranicy, poświęcone różnorodnym zagadnieniom stanowiącym siłę napędową ich twórczości. Spektakle zostały rozłożone na cztery tygodnie, tworząc sezon jesienny.

Międzynarodowy Komitet Olimpiady

Grecja

Theodoros Terzopoulos, przewodniczący Międzynarodowego Komitetu Olimpiady Teatralnej

ur. 1945
Japonia

Tadashi Suzuki

ur. 1939
Stany Zjednoczone

Robert Wilson

ur. 1941
Niemcy

Heiner Müller

ur. 1929 – zm. 1995
Nigeria

Wole Soyinka

ur. 1934
Rosja

Jurij Lubimow

ur. 1917 – zm. 2014
Wielka Brytania

Tony Harrison

ur. 1937
Indie

Ratan Thiyam

ur. 1948
Hiszpania

Nuria Espert

ur. 1935
Włochy

Giorgio Barberio Corsetti

ur. 1951
Francja

Georges Lavaudant

ur. 1947
Brazylia

Antunes Filho

ur. 1929
Niemcy

Jürgen Flimm

ur. 1941
Korea

Choi Chy-Rim

Rosja

Walerij Fokin

ur. 1946
Chiny

Liu Libin

ur. 1953
Polska

Jarosław Fret

ur. 1971

Historia Olimpiady Teatralnej

Do tej pory odbyło się sześć edycji, każda z nich miała inną myśl przewodnią. Wśród miast‑gospodarzy znalazły się:

1995
Delfy, Grecja
Tragedia
1999
Shizuoka, Japonia
Dając nadzieję
2001
Moskwa, Rosja
Teatr dla ludzi
2006
Stambuł, Turcja
Poza granicami
2010
Seul, Korea Południowa
Sarang. Miłość i człowieczeństwo
2014
Pekin, Chiny
Marzenie
2016
Wrocław, Polska
Świat miejscem prawdy

Olimpiada Teatralna Wrocław 2016

Żyjemy w społeczeństwie sieciowym, w którym pojęcie ludzkiego kontaktu i komunikacji uległo radykalnej zmianie. Na pierwszy plan wysunęły się zdecydowanie telekomunikacja i Internet. Kultury narodowe zostały włączone do elektronicznego obiegu i grozi im utrata tożsamości. Zdawać by się mogło, że bliższy kontakt i lepsza komunikacja między krajami powinny budować harmonię i sprzyjać zgodnej koegzystencji, ale dzieje się coś wprost przeciwnego: rośną nieufność i niepewność. Globalizacja nadweręża, a wręcz niszczy to, co lokalne. Teatr gubi stałe punkty odniesienia, korzenie i cechy narodowe. Zatraca związek z miejscem, a granice kultur narodowych stają się płynne. Charakter dzisiejszego teatru, jego funkcje i cele oraz przyszłość rodzą wiele pytań. W kontekście ślepej uliczki, w którą wpędza nas globalizacja, a także powodowanych przez nią pogromów oraz umyślnych i nieprzewidzianych zniszczeń 7. edycja Olimpiady Teatralnej stanowi zachętę do wolności wypowiedzi, staje w obronie znaczenia tradycji, a zarazem wspiera potrzebę poszukiwań i eksperymentowania na scenie teatralnej w ramach współczesnej dynamiki, konstruktywnej multicentryczności i polimorficzności. Gospodarzem 7. edycji Olimpiady Teatralnej jest Wrocław, miasto położone w sercu Europy, kuźnia i skrzyżowanie wielu kultur. Hasło obecnej edycji, „Świat miejscem prawdy”, zachęca nas wszystkich, aby wrócić myślami od wcześniejszych pytań o teatr i zadać nowe. 
Theodoros Terzopoulos
Przewodniczący Międzynarodowego Komitetu Olimpiady Teatralnej

„Weźmy dowolną pustą przestrzeń i nazwijmy ją «nagą sceną». Niechaj w tej przestrzeni porusza się człowiek i niechaj obserwuje go inny człowiek. I to już wszystko, czego trzeba, by spełnił się akt teatru” – pisał w 1968 roku w Pustej przestrzeni Peter Brook. W tym samym roku Eugenio Barba wraz z Jerzym Grotowskim przygotowali jego Towards a Poor Theatre.
Teatr na zawsze staje się miejscem spotkania.
Dziś takie opisanie teatru wydaje się oczywiste, wręcz banalne. Dla mnie pozostaje jednak opisem podstawowym, kardynalnym. Dogmatem a zarazem wyznaniem wiary.
Wiary w teatr jako medium a zarazem wiary w mediację teatru.
Wiary w teatr jako miejsce przemiany człowieczej i przez to przemiany społecznej.
Wiary w teatr jako liturgię pamięci.
Wiary w teatr tworzący scenę ludzkiego doświadczenia.
Ta scena zaczyna się pod moimi stopami i być może nie stawowi obszaru większego niż skrawek ziemi, na której stoję. Na tej scenie skondensowanej w metrum głosek, harmonii dźwięków, takcie tańca wyrażam siebie wobec siebie i tych wszystkich, którzy mnie otaczają – partnerów, aktorów, widzów, świadków. Ta scena, która zaczyna się w moim ciele, biegnie przez budowle zwane teatrami, przez korytarze i ulice, dworce i pola. Wraca, rzadko dotknąwszy horyzontu.
Wierzę w teatr, który jest miejscem wspólnym, uwspólniającym spojrzenie mieszkańców polis. Theatron (od greckiego theaomai, ‘przyglądam się, patrzę’) – fenomen wspólnego spojrzenia wciąż na nowo stwarza wspólnotę zgromadzonych tak, jak stwarzał ją, wspierając budowę demokracji ateńskiej w dobie swoich narodzin.
Wierzę, że to właśnie ze scen teatralnych wciąż płyną najdobitniej stawiane pytania o europejską, wielokulturową tożsamość, o tolerancję, o wspólną, zrównoważoną wizję społeczeństwa otwartego; że dziś, podobnie jak u zarania narodzin teatru, staje się on miejscem dynamicznego opisu równie dynamicznych zmian, jakim podlega modus naszego życia, a w owym opisie angażującym całego człowieka nie myli się tak znacznie jak inne media.
Wierzę w teatr, który opisując człowieka w działaniu, stwarza go wciąż na nowo. W tym znaczeniu pozostaje fundamentem rozumienia nas samych i fundamentem demokracji.
Dlatego mottem programu teatralnego Europejskiej Stolicy Kultury, a zarazem hasłem Olimpiady Teatralnej są słowa Jerzego Grotowskiego: „Świat powinien być miejscem prawdy”.
Wierzę, że świat powinien być miejscem prawdy – teatr już nim jest.
Jarosław Fret
Dyrektor artystyczny Olimpiady Teatralnej Wrocław 2016

Organizator

Instytut im. Jerzego Grotowskiego

Instytut Grotowskiego to instytucja miejska realizująca wydarzenia w domenach kultury i sztuki, kładąca nacisk na przedsięwzięcia o charakterze artystycznym, naukowym oraz edukacyjnym, w tym: konferencje i seminaria, prezentacje teatralne, rezydencje artystyczne, festiwale, koncerty, wystawy i warsztaty. Zaprasza zarówno wybitnych twórców światowego teatru, jak i wspiera młodych twórców. Działalność wydawnicza Instytutu obejmuje wydawnictwa książkowe, czasopisma i filmy w językach polskim i angielskim. Instytut jest również wydawcą wortalu grotowski.net.

Siedziba Instytutu to miejsce historyczne. Pod koniec 1964 roku Teatr Laboratorium 13 Rzędów przeniósł się z Opola do Wrocławia – do sali mieszczącej się na drugim piętrze budynku Rynek-Ratusz 27, gdzie odbyły się premiery Księcia Niezłomnego (1965) i Apocalypsis cum figuris (1968/69). Po samorozwiązaniu Teatru Laboratorium w 1984 roku mieściło się tu Drugie Studio Wrocławskie prowadzone przez Zbigniewa Cynkutisa. Od 1989 roku zaczął funkcjonować Ośrodek Badań Twórczości Jerzego Grotowskiego i Poszukiwań Teatralno-Kulturowych, z przekształcenia którego powstał Instytut. Zmiana nazwy i statutu, która nastąpiła w grudniu 2006 roku, wiązała się z poszerzeniem i rozwinięciem działalności Ośrodka, którą kontynuuje obecnie Instytut. Nowa nazwa nawiązuje do działalności Teatru Laboratorium w latach 1965–1984, kiedy nazwę Teatru dopełniał człon „Instytut Badań Metody Aktorskiej”, skrócony w 1970 roku do „Instytutu Aktora”.

Obecnie w historycznej siedzibie Teatru Laboratorium mieszczą się: Sala Teatru Laboratorium, Sala Kinowa, Archiwum i Czytelnia Teatralna. W Przejściu Żelaźniczym od 2012 roku znajduje się również CaféTHEA. Studio Na Grobli działa od kwietnia 2010 roku przy ulicy Na Grobli 30/32, w dawnej siedzibie Stowarzyszenia Wioślarskiego Wratislavia. W Studiu mieszczą się: Sala Studyjna, sale prób oraz pokoje gościnne. Ośrodek w Brzezince, leśna baza Instytutu Grotowskiego, to wolnostojący budynek, znajdujący się nieopodal wsi Brzezinka koło Oleśnicy (40 km za Wrocławiem). W latach 1971–1981 odbywały się w nim kierowane przez Jerzego Grotowskiego przedsięwzięcia parateatralne i projektu Teatru Źródeł. Obecnie Brzezinka służy głównie działaniom warsztatowym. 

grotowski-institute.pl

Europejska Stolica Kultury Wrocław 2016

Europejska Stolica Kultury Wrocław 2016 to rozpisany na kilka lat z kulminacją w 2016 roku program składający się z czterystu projektów, w skład których wchodzi około tysiąca wydarzeń artystycznych, festiwali, koncertów i imprez w przestrzeni miejskiej oraz zestaw programów społecznych, kulturalnych i edukacyjnych skierowanych dla mieszkańców Wrocławia, Dolnego Śląska, a także projektów ogólnopolskich i międzynarodowych. Program ESK zaproponowali kuratorzy poszczególnych dziedzin kultury (architektura, film, literatura, muzyka, opera, sztuki wizualne, teatr, performance), połączeni spójną wizją miasta – tętniącego kulturą forum.

Ważną częścią programu teatralnego w ramach Europejskiej Stolicy Kultury Wrocław 2016, którego kuratorem jest Jarosław Fret, stanowią wydarzenia organizowane przez Instytut im. Jerzego Grotowskiego. Wśród nich znalazły się zarówno projekty cykliczne, realizowane od kilku sezonów, takie jak: seminaria praktyczne BodyConstitution i VoicEncounters czy Otwarty Uniwersytet Poszukiwań, jak i zupełnie nowe, zainicjowane z myślą o ESK: Akademia Teatru Alternatywnego, Więcej niż teatr (semestr, seminarium praktyczne i prezentacje). Między 14 października a 13 listopada 2016 roku Instytut będzie organizatorem, a Wrocław gospodarzem, wyjątkowego festiwalu teatralnego, jakim jest Olimpiada Teatralna.

wroclaw2016.pl