Krystian Lupa

Krystian Lupa (ur. 1943, Polska) jest reżyserem, scenografem, autorem scenariuszy, adaptatorem, tłumaczem i pedagogiem. Ukończył grafikę w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie i reżyserię w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej w Krakowie. Po studiach związał się z Teatrem im. Cypriana K. Norwida w Jeleniej Górze, gdzie z grupą młodych aktorów prowadził poszukiwania nowych form teatralnego wyrazu, i Starym Teatrem w Krakowie, który stał się miejscem, w którym Lupa pracował najczęściej. Okres jeleniogórski to przede wszystkim spektakle autorskie, manifesty artystyczne – Przezroczysty pokój i Kolacja, oraz inscenizacje sztuk Witkacego – Nadobnisie i koczkodany, Pragmatyści i Maciej Korbowa i Bellatrix. W przedstawieniach krakowskich, takich jak Marzyciele Musila, Bracia Karamazow według Dostojewskiego, Malte albo tryptyk marnotrawnego syna według Rilkego, Kalkwerk według Bernharda i dwie inscenizacje Lunatyków Brocha, reżyser zgłębiał sytuację duchową człowieka w okresie wielkiej przemiany kulturowej. Kalkwerk rozpoczął przygodę Lupy z twórczością Bernharda (kolejne premiery: Immanuel Kant, Rodzeństwo, Auslöschung – Wymazywanie, Na szczytach panuje cisza, Zaburzenie, Wycinka oraz Plac Bohaterów). Od Immanuela Kanta rozpoczęła się stała współpraca Lupy z Teatrem Polskim we Wrocławiu – powstały tam później Dama z jednorożcem według Hanny Wendling Brocha i Kuszenia cichej Weroniki Musila, Prezydentki Schwaba, Azyl według Na dnie Gorkiego, Poczekalnia.0 napisana przez reżysera na podstawie improwizacji aktorów, a także Wycinka Holzfällen według Bernharda. Inne ważne przedstawienia Lupy to: Powrót Odysa Wyspiańskiego, Mistrz i Małgorzata według Bułhakowa, Stosunki Klary Loher, Zaratustra według Nietzschego i Schleefa, Factory 2 osnute na biografii Andy’ego Warhola, a także dyptyk Persona. Marilyn i Persona. Ciało Simone. Dla wielu przedstawicieli młodego pokolenia reżyserów Lupa jest mistrzem artystycznym i przywódcą duchowym. Zdobywca wielu prestiżowych nagród teatralnych w Polsce i za granicą, w tym Nagrody im. Konrada Swinarskiego, Nagrody im. Leona Schillera i Europejskiej Nagrody Teatralnej.